Er is ooit eens een onderzoek geweest naar het godsdienstige leven in Nederland. Er werden ook vragen gesteld over het bidden. Uit dat onderzoek bleek dat 45% van de ondervraagden zeiden dat bidden zinvol was en dat het werkte. En die deden dat ook nog regelmatig.
35% van de ondervraagden geloofden er niet in. Die zeiden dat bidden niets uithaalde. En 20% had geen mening. Die wisten het niet.
Als je zo naar deze cijfers kijkt, dan krijg je het vermoeden dat er maar weinig mensen zullen zijn die eerlijk kunnen zeggen dat ze echt nooit een keer hebben gebeden. Vooral in vastgelopen situaties waarin er, naar de mens gesproken, geen enkele hoop meer is, ga je bidden. Ook al had je dat nooit van jezelf gedacht. Het zit gewoon in de mens en het hoort op één of andere manier bij het leven. Het tragische is alleen dat, wanneer er dan inderdaad een oplossing komt, dat dan heel makkelijk aan het toeval wordt toegeschreven. “Als ik niet gebeden had, dan zou het natuurlijk ook zijn gebeurd!” zeg je dan achteraf tegen jezelf. Het blijkt heel moeilijk te zijn om consequent te wezen en door zo’n ervaring tot het besluit komen om Degene te leren kennen die je gebed heeft beantwoord en je heeft geholpen.
Ja, bidden. Misschien vraag je je af of je jezelf niets wijsmaakt als je bidt. Helpt het wel? En wanneer dan? En wanneer niet? En wat is bidden eigenlijk en wat gebeurt er dan precies? Misschien is het goed daar eens wat over na te denken.
Om met dat laatste te beginnen: bidden is praten tegen iemand in de bovennatuurlijke wereld die je niet ziet en aan wie je je leven te danken hebt. En dat is dan niet je overleden moeder of vader, maar de Oorsprong is van alles wat bestaat. Ook van jouw bestaan.
“Dat zou ik niet kunnen,” zeg je nu misschien. “Praten tegen iemand die ik niet kan zien, dat is voor mij onmogelijk.” Nou, dat moet je niet al te gauw zeggen. Als je iemand belt, dan praat je ook tegen iemand die je niet ziet? Dus praten tegen een onzichtbare persoon is niet zo moeilijk. Dat kan iedereen.
Weet je wat wel moeilijk kan zijn? Om te praten tegen iemand die je niet kent en waarvan je ook niet zeker weet of hij er wel is. Want dat doe je eigenlijk als je voor het eerst bidt.
Zelf ben ik in een gezin geboren waar in de Bijbel werd gelezen. Daardoor kon ik me een voorstelling maken van God. Daarom was het bidden voor mij niet zo moeilijk. Maar ook als je er niet bij opgegroeid bent, kun je God of Jezus aanroepen als je in moeilijkheden zit. Maar het is natuurlijk makkelijker wanneer je wat meer over God en over Jezus Christus weet. Daar kun je de Bijbel voor gebruiken. In elke bibliotheek kun je er wel één vinden. Nu is zo’n Bijbel behoorlijk dik, want het is een verzameling van 66 boeken in één band. Dus daar begin je niet zo makkelijk aan. Maar vier van die boeken in de Bijbel gaan over het leven van Jezus. Met elkaar nog geen 125 pagina’s. Die heb je zo doorgelezen. Dat zou je eens moeten doen, want daarin vind je alles wat je voor het bidden nodig hebt.
Maar haalt het wat uit, dat bidden? Want als het niks uithaalt, hoef je er niet aan te beginnen. Dan is het allemaal verloren tijd. Heb je er wat aan? En gebeurt er dan wat? Eerlijk gezegd: niet altijd. Gewoon omdat we heel makkelijk bidden om dingen die niet kunnen.
Ja, maar er wordt toch beweerd dat God alles kan? Jawel, maar dat berust op een misverstand. Want er zijn heel wat dingen die God niet kan. Ik zal je daar een voorbeeld van geven. Stel je voor dat je met de auto een rit moet maken op een provinciale tweebaans weg waar je alleen maar 8o mag. Nou kun je de sterren van de hemel bidden om een veilige rit, maar als je daar 150 gaat rijden of nog harder, en je wilt iedereen passeren, dan vraag je om ongelukken. En vragen om ongelukken kan niet samen gaan met het vragen om een veilig ritje. Op die manier maak je het voor God onmogelijk om je gebed positief te honoreren.
Maar als je je nou wel aan de goede snelheid houdt, dan kun je toch ook een ongeluk krijgen? Natuurlijk! Alleen ligt het dan niet aan jezelf, maar aan de omstandigheden. Hoe werkt het bidden dan? Veranderen de omstandigheden als je daarvoor bidt?
Nee, door ons bidden verandert God niet in de eerste plaats de omstandigheden. En ons bidden heeft ook weinig invloed op wat anderen doen op de weg. Als iemand anders 150 wil rijden, dan wordt die door ons bidden niet door een onzichtbare hand tegengehouden. Dat doet God niet omdat Hij van de mensen geen marionetten maken wil. Maar er gebeurt wel wat anders.
Kijk, het gaat er bij het bidden niet om dat wij God nou eens precies gaan vertellen wat wij allemaal willen, en wat Hij allemaal voor ons zou moeten doen. Nee, bidden is in de eerste plaats vragen wat Hij wil.
Weet je, doordat we gebonden zijn aan de tijd, zijn we erg beperkt. We weten bijvoorbeeld geen van allen wat er het volgende moment boven ons hoofd hangt. We hebben er geen idee van wanneer de omstandigheden voor ons bedreigend worden. We hebben maar heel weinig zicht op alles wat er met ons gebeurt en wat ons gaat overkomen. Wat we daarom nodig hebben is Iemand die daar wel zicht op heeft en ons veilig tussen de gevaren door loodsen kan. En dat kan God wèl voor ons doen.
Ik zei net al dat wij God met ons beperkte zicht op de dingen niet moeten gaan voorschrijven wat Hij allemaal voor ons moet doen. Daardoor maken we het voor God onmogelijk om in te gaan op wat we vragen. Nee, bidden is veel meer een vragen om advies en goede raad: een vragen om zijn leiding. En hoe meer we ons door Hem laten leiden en ons aan zijn zorg toevertrouwen, hoe meer we zullen ervaren dat we in goede handen zijn. Dan ervaren we geborgenheid. En als er iets nodig is in deze tijd, dan is dat het wel: geborgenheid.
Dan komen we innerlijk tot rust en komt er zekerheid. Zekerheid dat ons leven niet verloren gaat, maar dat we behouden zijn.
Elk jaar vieren we Sinterklaas. Heel veel mensen zien God ook als een soort Sinterklaas. Maar Sinterklaas bestaat niet. Ook niet in de hemel.
Maar God is er wel. Dat kun je ervaren. Maar niet door je verlanglijstje in te dienen en God voor je karretje te spannen. Dat werkt niet.
Nee, misschien zou je kunnen zeggen dat Hij een verlanglijstje heeft. Een lijstje met maar één verlangen. Hij verlangt ernaar dat Hij de gelegenheid krijgt om jou en mij veilig door dit leven te leiden en je de kracht te geven om alles wat er met je gebeurt, goed te verwerken. En dat werkt wel. Weet je wat je eens moet doen? Ga eens bij jezelf na of je niet eens een keer gebeden hebt toen je in moeilijkheden zat en wat er toen gebeurde. Het zou me niet verbazen als je tot je verrassing moet toegeven dat er toen inderdaad een oplossing kwam. Maar ga dan ook eens na hoe je daar toen op reageerde…