Er zullen maar weinig mensen zijn die nooit gehoord hebben van Moeder Theresa. Er is heel wat over haar geschreven en verschillende keren was er een programma over haar op TV. Soms kritisch, maar meestal toch heel positief. Haar overlijden was wereldnieuws. Geen wonder. Wat ze deed, samen met haar medewerksters, was indrukwekkend. En de manier waarop ze het deed ook.
Pas las ik een gebed van haar. Objectief gezien klinkt het nogal zoetig en vroom. Maar door het leven dat ze leidde is het geen bla-bla, maar een indrukwekkende werkelijkheid. ‘k Zal het je eens voorlezen:
“Lieve Jezus, help mij om de glans van Uw aanwezigheid uit te stralen waarheen ik ook ga. Schijn door mij heen en leef zo in mij, dat allen die met mij in contact komen, uw aanwezigheid in mij mogen aanvoelen. Laat hen naar mij kijken en niet langer mijzelf zien, maar alleen U, mijn Jezus.”
Ja, dat was klaarblijkelijk haar verlangen: dat anderen door de manier waarop ze leefde en werkte helder en duidelijk zouden kunnen zien wie Jezus was. En ik denk dat dat ook gebeurde.
Moeder Theresa was een uitzonderlijke vrouw. Ze werd wereldberoemd door de manier waarop ze leefde en werkte. Christenen zoals zij, die zijn er niet zo veel. Bij haar was het overduidelijk dat ze niet voor zichzelf leefde, maar voor Jezus en voor degenen voor wie ze zich verantwoordelijk wist.
Ze probeerde anderen te inspireren om ook zo te gaan leven. Tegen degenen die haar daarin volgden, zei ze: “Zorg ervoor toegewijd te zijn aan God zoals Jezus. Doe je best opdat Hij je leven totaal zal kunnen vervullen en bezielen.”
Het bleef niet bij vrome woorden alleen, ook niet bij haar medewerksters. Ze brachten in praktijk wat ze geloofden en zeiden. Daarom is het allemaal ook zo indrukwekkend.
Ja, ze brachten in praktijk wat ze geloofden en zeiden. Maar alle andere christenen dan? Doen die dat dan niet? In het algemeen niet. Want anders zou het leven en werken van Moeder Theresa en haar zusters niet zo uitzonderlijk zijn geweest! Zij waren een uitzondering op de regel.
Toch zullen er wel meer christenen zijn die met dezelfde instelling goed werk doen. Alleen zijn die niet zo in het nieuws omdat het werk wat ze doen misschien niet zo spectaculair is. Achter de schermen gebeurt er meer goeds dan we denken door eenvoudige mensen die heel trouw en met veel toewijding hun geloof in praktijk brengen. Maar het zijn jammer genoeg uitzonderingen. Het merendeel van degenen die zich christen noemen leeft net als iedereen hoofdzakelijk voor zichzelf in plaats van voor God en voor de ander.
Maar zou dat dan moeten? Ik bedoel, zou het normaal moeten zijn dat christenen niet meer voor zichzelf zouden leven, maar alleen maar voor Jezus en voor de ander? Volgens de eerste christenen wel. In de brieven die ze elkaar geschreven hebben, staat dat heel duidelijk.
Eén van hen, Paulus, schrijft bijvoorbeeld dat dàt nou juist de bedoeling is geweest van Jezus toen Hij zich liet kruisigen! Jezus wilde daardoor eens en voor altijd laten zien waar het egoïstische leven van de mens uiteindelijk toe in staat is. En door uit de dood op te staan bewees Hij dat de liefde van God groter en sterker is dan de dood en het egoïsme van de mens. En dan schrijft Paulus dat we dat egoïstische leven van ons kunnen laten overwinnen door de liefde van God zodat we daarna niet meer voor onszelf blijven leven, maar gaan leven voor God en voor de ander.
“Want de liefde van Christus dringt ons”, schrijft hij, “want de liefde van Christus dringt ons, daar wij tot het inzicht gekomen zijn, dat één voor allen gestorven is. En voor allen is Hij gestorven, opdat zij, die leven, niet meer voor zichzelf zouden leven, maar voor Hem, die voor hen gestorven is en opgewekt.”
Weet je, alle ellende in de wereld is direct of indirect het gevolg van egoïsme. Omdat iedereen in principe voor zichzelf leeft, geldt het recht van de sterkste. Wie het handigst is en het sterkst, die heeft alles. En degene die het zwakst is, die heeft niks. Dat is zo in het groot en ook in het klein. Gelukkig leven we hier nog steeds in een maatschappij die sterk beïnvloed is door het protestants-christelijke denken. Daardoor wordt het egoïsme van iedereen door allerlei wetten nog een beetje binnen de perken gehouden. Maar hoe meer de maatschappij buiten bereik komt van die protestants-christelijke invloed, hoe meer je ziet dat de corruptie toeneemt en dat de tegenstellingen groter worden. En de oorzaak is egoïsme, alleen maar leven voor jezelf. En degenen in de maatschappij die zich christenen noemen? Die leven in het algemeen niet zo heel veel anders dan de rest. Hoe komt dat nou?
Ja, hoe komt het dat zo’n Moeder Theresa zo’n uitzondering is? Waarom zijn er niet veel meer mensen die zich hebben laten overwinnen door de liefde van God en zijn gaan leven voor God en voor de ander?
Ik denk dat dat komt omdat we in de loop der eeuwen de oorspronkelijke inhoud van het christendom steeds meer hebben losgelaten. We hebben het wat aangepast zodat we als christenen zonder gewetensbezwaar toch nog voor onszelf zouden kunnen leven. Maar dan wel op een nette manier natuurlijk! En we laten het alleen-maar-leven-voor-God-en-voor-de-ander verder maar over aan de liefhebbers, zoals Moeder Theresa en haar volgelingen.
Maar weet je, of je nou nètjes voor jezelf leeft of op een minder nette manier, leven voor jezelf is gewoon een egoïstische manier van leven, hoe je het ook wendt of keert. En dat is nu juist waar Jezus Christus ons van wil verlossen. Want door te leven voor jezelf verziek je je eigen leven en dat van anderen ook. Daarom nodigt Hij ons uit om op te houden met te leven voor jezelf en uitsluitend te gaan leven voor Hem en voor de ander.
Is dat wel haalbaar in deze maatschappij: helemaal te gaan leven voor God en voor de ander? Ja, gelukkig wel. Alleen moet je het wel leren. Als je dat werkelijk wilt, dan zorgt God ervoor dat je het leert.
Wees maar niet bang dat je dan meteen je baan op zou moeten geven en naar India zou moeten gaan. Nee, je kunt het leren in de situatie en op de plaats waar je nu bent.
“Wat je ook doet, verricht je werk van harte, als voor de Here en niet voor mensen,” staat er in één van de brieven.
Maar wacht nou eens even zeg je nu misschien: kun je dan nog wel genieten van alles wat leuk en lekker is?! Want genieten van iets, dat doe je toch voor jezelf en niet voor God of voor de ander!
Daar hebben ze ook over geschreven die eerste christenen. Toen zagen ze de bui al hangen en waarschuwden in hun brieven voor fanatiekelingen die het huwelijk zouden gaan verbieden en ook het genieten van een goede maaltijd zouden afkeuren.
“Maar de Geest zegt nadrukkelijk, dat in latere tijden sommigen zullen afvallen van het geloof, doordat zij zich laten misleiden en het huwelijk verbieden en ook het genot van spijzen, welke God toch geschapen heeft om dankbaar te worden gebruikt door de gelovigen. Want alles wat God geschapen heeft, is goed en niets daarvan is verwerpelijk, als het maar met dankzegging aanvaard wordt. Want het wordt geheiligd door het woord van God en door gebed.”
Er staat dus dat alles wat God geschapen heeft, op zichzelf goed is en dat je daarvan mag genieten. Maar dank God er dan voor. Want door God ergens voor te bedanken wordt het iets dat je voor God doet. Dus ook het genieten ergens van.
Ook in je huwelijk kun je dat toepassen. Wanneer je God dankt voor al het goede dat je in een relatie kunt beleven, en je doet het niet meer in de eerste plaats voor jezelf, maar voor de ander, dan moet je eens kijken hoe je relatie daarvan opknapt.
Weet je wat wel heel duidelijk wordt wanneer je niet meer voor jezelf gaat leven maar voor God en voor de ander? Dat er heel wat dingen zijn die dan niet meer door de beugel kunnen! Maar dat zijn dan ook de dingen die eigenlijk niet in je leven thuis horen. Die komen dan heel helder aan het licht. Laat ze maar los en houd er maar mee op. Zulke dingen kun je missen als kiespijn. Een stuk in je kraag drinken bijvoorbeeld kun je niet voor God doen of voor de ander. En je kunt God er ook moeilijk voor bedanken. Nou, dat hoeft dan ook niet meer. En zo zijn er bij iedereen wel een aantal dingen die je los moet laten. Maar doe daar niet moeilijk over. Wat je ervoor terugkrijgt, is oneindig meer waard: een hele nieuwe manier van leven